Zakup własnego mieszkania to nie tylko ogromne przeżycie, to także spory wydatek. Dla wielu z nas kupno nieruchomości to jedna z najważniejszych życiowych chwil, nie tylko ze względu na rozmach transakcji finansowej, ale także z symbolicznego punktu widzenia. Mieszkanie, często pierwsze własne, to w Polsce symbol niezależności i pewnego statusu społecznego. Słowem – “coś”. Przyjrzyjmy się więc, na co zwrócić uwagę wybierając nieruchomość, żeby potem nie żałować, a cieszyć komfortem mieszkania w osobistym “M”.
Jednym z podstawowych kryteriów, które należy wziąć pod uwagę, jest budżet, jakim dysponujemy. Co ciekawe, mniej więcej połowa mieszkań w Polsce jest obecnie kupowana za gotówkę, pochodzącą przede wszystkim z likwidowanych lokat bankowych lub kont oszczędnościowych. Narodowy Bank Polski informuje, że pod koniec 2014 roku, w największych polskich miastach wolnymi środkami pieniężnymi zapłacono za ponad połowę transakcji. Pozostali Polacy wybierają kredyty mieszkaniowe. Jak wynika wynika z najnowszego Raportu AMRON – SARFiN w ubiegłym roku roku banki zawarły z klientami 174 tys. umów o kredyt mieszkaniowy na kwotę 36,8 mld zł.
Spora cześć z nas decyduje się jednak na kredyt. Przy takiej opcji trzeba pamiętać, że bank nie wyłoży za nas całej sumy. – Zgodnie z przepisami obecnie banki udzielają kredytów hipotecznych wyłącznie przy założeniu, że kredytobiorca zapewni co najmniej 10 procent wkładu własnego w kredyt – wyjaśnia Daniel Banaś, doradca kredytowy Tyszkiewicz Finanse.
Należy więc ocenić nie tylko na jakie miesięczne zobowiązanie ratalno – kredytowe jesteśmy w stanie się zgodzić, ale także jaki wkład własny jesteśmy w stanie wnieść. W tym celu najlepiej umówić się na konsultacje z profesjonalnym doradcą, który wyliczy zdolność kredytową, porówna propozycje kilkunastu banków i dobierze najlepsze rozwiązanie. Nie warto się spieszyć ani szukać rozwiązania samemu – zakup mieszkania na kredyt to nie to samo to zakup lodówki na raty – podejmujemy się wieloletniego zobowiązania, warto więc poświęcić czas, żeby znaleźć optymalną propozycję.
Po ocenieniu budżetu można przystąpić do wybierania preferowanego metrażu. Mieszkanie w sam raz na obecne potrzeby, czy wybierane z rozmachem i myślą o przyszłości? Zdania są podzielone, bezsprzecznie każdy sam musi określić który kierunek mieszkaniowy będzie tym najwłaściwszym. Obecnie osoby kupujące mieszkania najczęściej wybierają opcję trzypokojową, nieco mniejszym, ale wciąż ogromnym zainteresowaniem cieszą się również lokale dwupokojowe. Najchętniej kupujemy nieruchomości o powierzchni 50 – 60. Mniej chętnych niż w ostatnich latach jest na kawalerki, można wręcz uznać, że Polacy i kawalerki już się nie kochają a, a jeszcze pięć lat temu M1 sprzedawały się jak świeże bułeczki.
Tak samo ważnym, a zdaniem wielu nawet ważniejszym czynnikiem niż wielkość mieszkania jest jego lokalizacja. Trzeba koniecznie przyjrzeć się nie tylko ulicy przy której stoi budynek, ale także całemu osiedlu. Ocenić ilość realnie dostępnych miejsc parkingowych i odległość od przystanków komunikacji miejskiej (nawet zadeklarowani kierowcy muszą czasem skorzystać z autobusu czy tramwaju), dostępność udogodnień takich jak szkoły, przychodnie, gabinety lekarskie i weterynaryjne, siłownie, delikatesy, sklepy całodobowe, restauracje i kawiarnie… Wymieniać można w nieskończoność, bo też każdy z nas zwróci uwagę na inne rzeczy, ale chyba wszyscy zgadzają się, że infrastruktura usługowa blisko domu nie tylko ułatwia życie, ale także pozwala oszczędzać czas, który ostatnio jest najcenniejszym z posiadanych dóbr.
Dla wielu osób poszukujących domów kluczowa jest nie tylko odległość mieszkania od miejsca pracy, ale także od centrum miasta. Wiadomo – im bliżej, tym lepiej. Ważna jest także bliskość terenów zielonych i rekreacyjnych, a także, szczególnie w Trójmieście, odległość od morza. Coraz więcej mieszkańców miast wybiera aktywny tryb życia, a sport na świeżym powietrzu nie tylko wspaniale działa na organizm, ale także jest po prostu modny. Ważne jest, by sprawdzić w urzędzie miejskim, jakie plany zabudowy okolicy dopuszczają urzędnicy, bo może okazać się, że już za kilka lat zamiast kameralnego osiedla w otoczeniu zieleni, nasz dom stać będzie pośród wieżowców, przy nowym rondzie czy obok hipermarketu.
Sam typ osiedla to kolejny bardzo istotny element przy podejmowaniu wyboru. Wielka płyta, wieżowiec z widokiem na całe miasto, nowoczesne zamknięte osiedle, stylowa kamienica czy typowy blok z pięcioma klatkami? Zazwyczaj wybór w mniejszym lub większym stopniu determinuje portfel, ale zawsze warto zastanowić się, co idzie za określonym typem budownictwa. A jest to mianowicie sąsiedztwo. Tak po prostu jest, że w określonej lokalizacji często można spotkać określony typ człowieka. I tak na przykład jeśli wymarzonym sąsiedztwem są dla nas młode rodziny z dziećmi, to lokum powinniśmy szukać raczej wśród nowych osiedli, a nie wiekowych kamienic. Z kolei duży blok gwarantuje wśród sąsiadów właściwie cały przekrój społeczny, ze wszystkimi idącymi za tym plusami i minusami.
Pod uwagę trzeba wziąć stan techniczny budynku. Takie rzeczy jak grzyb na ścianach czy cienkie ściany nie będą na pierwszy rzut oka widoczne, tym niemniej warto zapytać sąsiadów czy poszukać opinii w internecie, bo za zaniedbanie może później nam przyjść słono zapłacić. Kolejną kwestią którą trzeba rozważyć, jest konkretne piętro na którym znajduje się lokal. Najbardziej popularne, i co za tym idzie, najdroższe jest pierwsze piętro, w cenie jest również drugie. Kupujący niechętnym okiem patrzą na parter, ze względu na bezpieczeństwo i hałas z ulicy albo podwórka, mało kto lubi także ostatnie piętro, bo mieszkanie u góry latem stosunkowo łatwo się nagrzewa, a zimą dość szybko wychładza. Ale coś za coś – takie mieszkania są bardziej dostępne cenowo.
Piętro to ważny czynnik – wysokie piętro i brak windy może być uciążliwe nie tylko w przypadku osób starszych, ale także młodych rodziców, a nawet zwierzaków. Dla kota upadek z wysokiego piętra może okazać się zabójczy, a psy z krótkimi łapkami, albo predyspozycją do chorób stawów nie będą szczęśliwe, gdy zmusimy je do codziennego pokonywania kilkudziesięciu wysokich stopni. Nawiasem mówiąc nasze nogi również nie będą z tego powodu szczęśliwe, przynajmniej na początku, dopóki nie przyzwyczaimy się do pokonywania schodów.
Niewątpliwy ułatwieniem w przypadku kupna mieszkania w bloku czy kamienicy, jest fakt, że ktoś dba o stan techniczny budynku. Zazwyczaj jest to spółdzielnia mieszkaniowa, czasem wspólnota albo wyznaczony zarządca. Dobrze jest przez zakupem zapoznać się z daną organizacją i sprawdzić, jak przebiega komunikacja, bo w przypadku awarii czy usterek w bloku (niesprawnej windy, problemów z drzwiami wejściowymi czy klatką schodową), to z nimi trzeba będzie się skontaktować.
Jeśli jesteśmy już przy różnych aspektach i kwestiach samego budynku, to oprócz metrażu mieszkania się w nim znajdującego, nie mniej ważny jest sam rozkład pomieszczeń. Zwróćmy uwagę na to, czy pomieszczenia są rozkładowe, czy da się w nich sposób spójny i funkcjonalny rozstawić meble, ewentualnie wykonać u stolarza przemyślaną zabudowę na wymiar. Kupującym zależy na niezależnych pokojach, liczy się także kuchnia – tu tak samo dużo jest zwolenników, jak i przeciwników aneksów kuchennych, za to wszyscy zgadzają się, że w niezależnej kuchni okno jest po prostu konieczne. Bardzo istotny jest również układ ścian nośnych, który może pozwolić bądź nie na dokonanie późniejszych zmian.
Kolejną ważną rzeczą są okna i ich ekspozycja na światło słoneczne. Pomieszczenia wychodzące na południe i zachód, będą bardziej nasłonecznione i co za tym idzie, cieplejsze. Nie wolno pominąć tak z pozoru trywialnej rzeczy jak widok z okna – na pewno więcej przyjemności z nowego mieszkania sprawiać będzie ładny krajobraz z niego widoczny. I oczywiście balkon – na pranie, papierosa, kwiaty, leżak albo mały stolik i dwa krzesła. W sam raz, by czytać na nim książki albo popijać wieczornego drinka. Chyba większość zgodzi się, że dobrze, żeby był. Niektóre mieszkania w blokach oferują także mieszkańcom ogródki – to ukłon głównie dla lokatorów z parteru. Rozwiązanie sympatyczne, ale dość mało popularne.
Bardzo istotne jest, by umawiać oglądanie mieszkań na czas, kiedy jest jeszcze jasno. Jakkolwiek dobre nie byłoby oświetlenie, żadne sztuczne światło nie zastąpi nam światła słonecznego. Kiedy jest widno, łatwiej ocenić otoczenie i zauważyć ewentualne niedoróbki czy nieprawidłowości. Warto rozważyć wzięcie w pracy dnia wolnego i poświęcenie go na oglądanie wybranych propozycji. Tu pojawia się kolejna korzyść ze współpracy z biurem nieruchomości – pośrednik może zaaranżować nam cały dzień na oglądanie nieruchomości. Za nas umówi się z kilkoma sprzedającymi i będzie towarzyszyć nam podczas oglądania.
Przy zakupie mieszkania z rynku wtórnego, należy również zastanowić się, czy szukamy propozycji umożliwiającej wprowadzenie się od razu, czy może chcemy kupić taniej lokal do remontu i urządzić go wedle własnych upodobań. Po raz kolejny pojawia się hasło przewodnie wybierania mieszkań – coś z coś. mieszkania do remontu kosztują mniej pieniędzy, ale więcej wysiłku, bo w doprowadzenie lokalu do pożądanego stanu trzeba będzie włożyć nie tylko pieniądze, ale także czas i zaangażowanie. Samo wybieranie materiałów remontowych to już ogromny proces, nie wspominając nawet od nadzorowaniu prac ekipy remontowej, czy wykonywaniu prac samemu.
Nigdy nie wolno zapomnieć o sprawdzeniu stanu prawnego mieszkania. Choćby lokal był najpiękniejszy z pięknych i leżał w idealnym miejscu, a do tego kosztował mniej niż zakładaliśmy wydać, bez sprawdzenia aspektów legalnych absolutnie nie należy deklarować czy dokonywać zakupu. Ponieważ prawidłowa ocena dokumentów własności nie jest zagadnieniem łatwym, ponownie przyda się pomoc pośrednika, który zna zagadnienia prawne w zakresie nieruchomości. Tak czy inaczej, sprawdzić należy Księgę Wieczystą nieruchomości i akt notarialny poświadczający prawo właściciela mieszkania do dysponowania nieruchomością. Warto sprawdzić zaległości czynszowe, a także poprosić właściciela o wydobycie z odpowiednich urzędów zaświadczenia o osobach zameldowanych w mieszkaniu (żeby nie okazało się, że w naszym lokalu mamy nieproszonego lokatora) oraz o tym, że nikt nie prowadzi w mieszkaniu żadnej działalności gospodarczej (gdyby tak było, lokal mógłby zostać zajęty za długi przedsiębiorcy).
I ostatnia, mniej formalna sprawa – przy dokonywaniu wyboru i kupowaniu mieszkania, warto choć trochę zaufać głosowi własnej intuicji. Jeśli coś w środku mówi nam, że dany lokal to ten, w którym chcielibyśmy mieszkać przez długie, długie lata.
